دیتاسنتر

راه اندازی Data Center به مجموعه‌ای از سرویس دهنده ها، زیرساخت‌های ارتباطی، امنیتی و تجهیزات الکترونیکی گفته می شود که برای ارائه، نگهداری و پشتیبانی از سرویس‌های تحت شبکه (اینترنت، اینترانت، اکسترانت) به کار می رود. مجموع این اقدامات بسته به نیاز مجموعه متفاوت بوده و طراحی مرکز داده، به نوع کاربردی که برای آن تعریف شده است، می‌تواند به عنوان یک مرکز پردازشی، مرکز ذخیره داده، مرکز جمع آوری داده و یا تمامی این موارد عمل کند. مراکز داده بسیار عظیم و متنوعی در سرتاسر دنیا در حال سرویس دهی هستند که برخی از این مراکز استفاده تجاری محدود درون سازمانی دارند و برخی دیگر در اینترنت به صورت تجاری و یا عمومی قابل استفاده هستند.

ضرورت طراحی استاندارد مراکز داده :

در طول اجرای یک شبکه، ممکن است مراکز داده با مشکلاتی نظیر نوسانات برق ، از کار افتادن تجهیزات ، حریق های ناشی از اتصال تجهیزات و موارد دیگر رو به رو شوند که تمامی این موارد اهمیت طراحی استاندارد را دو چندان می کند. امروزه با توجه به پیشرفت روز افزون فناوری اطلاعات و وابستگی کسب و کارها به استفاده از خدمات شبکه و همچنین افزایش تعداد کاربران تحت شبکه و اهمیت امنیت آن، شرکت ها و سازمان ها را بر آن داشته تا مکانی مناسب و استاندارد را برای مراکز داده خود که سرمایه های اصلی آنها می باشد ، طراحی نمایند.

ـ سیستم برق پشتیبان :

یکی از مهم ترین مسائل در طراحی دیتا سنتر سرویس دهی بدون وقفه به مشتریان می باشد. با توجه به امکان قطع برق به دلایل مختلف همچون حوادث غیرمترقبه یا جنگ، نیاز به سیستم برق پشتیبان ضروری است. معمولاً Data Center های بزرگ از UPS های مخصوصی استفاده می کنند که امکان سرویس دهی به بیش از صدها سرور را دارند. علاوه بر سیستم UPS ، ژنراتورهای قوی نیز در Data Center وجود دارد تا در صورت قطع بلند مدت برق ، سرویس دهی بدون وقفه انجام شود.

ـ مشخصات فیزیکی :

با توجه به این نکته که اکثر سرورهای وب از نوع Desktop هستند، ساختمان دیتاسنترها اکثرا با سقف های بلند ساخته می شوند که علاوه بر تهویه هوا، امکان قرار دادن سرورهای بیشتر را می دهند.همچنین در تمامی Data Centerها، مسیرهایی برای گذراندن کابل های شبکه کابل های برق وجود دارد. علاوه بر این موارد، وجود سیستم تهویه قوی برای پایین نگه داشتن دمای سرورها ضروری می باشد. البته مشخصاتی همچون وجود سقف کاذب، کف کاذب و همچنین سیستم اطفاء حریق در برخی موارد توصیه شده است.

ـ دستگاههای ذخیره سازی اطلاعات (Storage) :

ذخیره سازی تحت شبکه دستگاهی است که به صورت اشتراکی در شبکه مورد استفاده قرار می گیرد.

ـ  وجود سیستم های پشتیبان گیری :

با توجه به سیاست های Data Center و نیاز پروژه ، پشتیبان گیری از اطلاعات امری کاملا ضروری می باشد.

 ۱ـ کف کاذب:

وجود کف کاذب در مراکز داده استاندارد یک امر ضروری می باشد به طوری که آن علاوه بر زیبایی موجب مدیریت بهتر کابل ها، برق رسانی و امنیت پرسنل خواهد شد.

 ۲ـ سقف کاذب:

امروزه به دلیل وجود سیستم اطفاء حریق ، سیستم روشنایی ، دوربین های مداربسته و انواع کابل ، سقف کاذب به یک ضرورت تبدیل شده است که در ارتفاع ۱۵cm از سقف اصلی قرار می گیرد. لازم به ذکر است سقف کاذب باید عایق صدا ، مقاوم در برابر حرارت و رطوبت و دارای رنگ روشن باشد.

 ۳ـ دیوار کاذب:

دیتاسنتر ها محیطی برای نگهداری اطلاعات مهم و سری هر ارگان و یا شرکت می باشند به همین دلیل باید در محیطی کاملا امن و به دور از هر گونه گزند و آسیبی قرار گیرند. از این رو وجود دیوار کاذب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به طور کلی سه نوع دیوار  بتنی ، دیوار با سازه آلومینومی  به همراه نصب برگه های کناف و دیوار با استفاده از بلوک هبلکس وجود دارد.دیوارهای کاذب گذشته از آن که وزن کمی داشته و در برابر زلزله مقاومت بالایی دارند، بلکه از ورود صدا جلوگیری کرده و به نوعی محافظ نیز محسوب می شوند. البته برای ایجاد دیوار کاذب اتاق سرور نخست دیوار اصلی قرار می گیرد و سپس درقسمت دوم شاهد قرار گرفتن دیوار کاذب هستیم. علاوه بر آن دیوار کاذب جهت عبور کابل بسیار مناسب می باشد.

۴ـ نصب تجهیزات امنیتی:

امنیت مراکز داده از اهمیت بالایی برخوردار است به طوری که هر گونه اختلال امنیتی در روند کار شرکت مشکل ایجاد کرده و ممکن است دوام آن را تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل نصب دوربین مداربسته ، سیستم های کنترل تردد و دسترسی , درب ضد حریق از تجهیزات ضروری می باشد.

۵ـ سیستم اعلام و اطفاء حریق:

از آنجا که اتاق سرور پر از تجهیزات الکترونیکی بوده  که به طور شبانه روز در حال فعالیت هستند و امکان هر گونه اتصال الکتریکی و در نتیجه آن آتش سوزی وجود دارد. به همین دلیل از مهمترین مواردی که باید در اتاق سرور رعایت شود سیستم اعلام و اطفاء حریق بوده که با نصب این سیستم پس از وقوع خطر با عکس العمل سریع می توانید از خسارت شدید جلوگیری نمایید.

۶ـ کولینگ اتاق سرور :

دیتاسنتر ها محیط هایی هستند که به دلیل وجود سرور ها و حجم بسیار زیادی از قطعات الکترونیک گرمای زیادی تولید می نمایند این گرما متناسب با تعداد رکهای قرار گرفته در اتاق سرور افزایش می یابد از این رو مدیریت گرما از اهمیت بالایی برخور دار است زیرا همین گرما ممکن است موجب اختلال در سیستم سیم کشی شده و موجب آتش سوزی گردد.

۷ـ قرار گیری رک ها :

رک ها محفظه های فلزی هستند که جهت نگهداری تجهیزاتی مانند کابل ، سوئیچ ، پچ پنل ، سرور ، تجهیزات مخابراتی ، UPS و غیره استفاده می شوند. از این رو نحوه آرایش رک ها در اتاق سرور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به این صورت که رک ها می بایست حداقل در فاصله حداقل یک متر و ده سانتی در اطراف هر وسیله و یک متر و بیست در راهرو بین رک ها و متصل به زمین به جهت مقاومت در برابر زلزله قرار گیرند.

۸ـ  سیستم مانیتورینگ:

مشاهده و زیر نظر گرفتن شرایط محیطی اتاق سرور و مراکز داده جهت مدیریت متمرکز منابع ، کاهش هزینه ها ، مقابله سریع با عوامل مخل در کار شبکه و افزایش امنیت از مجموعه اقداماتی است که توسط نصب سیستم مانیتورینگ صورت می گیرد. در واقع این سیستم شرایط محیطی را بررسی کرده و به صورت یکپارچه پارامترهای مختلفی همچون (دما، رطوبت، دود، ولتاژ، حرکت، نشتی آب و…) را پایش و درصورت بروز شرایط نامطلوب ،بلادرنگ با ارسال انواع اخطار مانند پیامک، ایمیل و آژیر افراد مسئول را باخبر می سازد.همچنین دارای امکانات پیشرفته بازیابی خودکار می باشد و می تواند در زمان تشخیص شرایط محیطی نامطلوب همانند بالا رفتن دمای اتاق سرور به صورت اتوماتیک سیستم های تهویه مطبوع پشتیبان را فعال سازد و یا سرورها را خاموش کند.

۹ـ وجود دماسنج و رطوبت سنج:

همانطور که در قسمت قبل توضیح داده شد مدیریت دمای اتاق سرور از اهمیت بالایی برخوردار است به طوری که وجود یک دماسنج و یک رطوبت سنج سبب نظارت بهتر بر دیتا سنتر شده که همواره دمای آن را کنترل نمایند.

۱۱ـ لدر و سینی کابل:

۱۰ـ رنگ ضد حریق اپوکسی:

دیتا سنترها به چند دسته تقسیم می شوند؟

ـ شبکه‌های سازمانی، تجاری و یا دانشگاهی  (Campus)

ـ شبکه‌های خصوصی ( ( WAN

ـ فراهم کننده‌های سرویس (SP)

ـ مراکز داده اینترنتی  (IDC)

ـ مراکز داده فراسازمانی  (Extranet)

ـ مراکز داده محلی  ( Intranet )

نظارت بر دیتا سنتر ها چگونه صورت می گیرد؟

عملکرد دیتا سنتر از طریق نظارت از راه دور بر تاسیسات و تجهیزات صورت می گیرد به طوری عملکرد آن اندازه گیری شده و این امر سبب می شود تا خرابی تجهیزات در اسرع وقت دیده و برطرف شود. همچنین هر گونه اقداماتی در جهت بهبود عملرد شبکه قابل اجرا خواهد بود. البته در مراکز داده کوچک نظارت از راه دور صورت می گیرد اما هنگامی که با یک شبکه عظیم سر و کار داشته باشیم تیم فنی و نظارت باید در محل اتاق IT حاضر باشند تا در صورت وقوع اختلال هر چه سریعتر آن را بر طرف نمایند.